15 Temmuz'da Çalışan İşçi Ne Kadar Ücret Alır?

Resmî tatil günleri, toplumun ortak değerlerini temsil eden; tarihsel, kültürel ve anayasal anlamı olan özel günlerdir. Hukuki literatürde bu günler, Ulusal Bayram ve Genel Tatil (UBGT) günü olarak tanımlanmıştır.

Bu günlerde işçi çalıştırmak, işveren açısından yalnızca operasyonel bir karar değil; aynı zamanda hukuki ve mali sorumluluklar doğuran özel bir uygulamadır. 4857 sayılı İş Kanunu ve 2429 sayılı Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkında Kanun, bu konuda net düzenlemeler içermektedir.

İşverenin bu günlerdeki çalışma planlarını yürürlüğe koyarken işçinin onayını alması, ücret hesaplamasını doğru yapması ve bordro kayıtlarını usulüne uygun şekilde düzenlemesi yasal bir zorunluluktur.

Türkiye’deki Resmî Tatil (UBGT) Günleri – 2429 Sayılı Kanun’a Göre

1. İşçinin Onayı Gerekli midir?

Evet. Eğer iş sözleşmesinde veya iş sözleşmesi ekinde açık hüküm yoksa, işçinin yazılı onayı alınmadan UBGT günlerinde çalıştırılması mümkün değildir. Aksi durum, yasal ihlal doğurur.

2. Ücret Hesaplaması Nasıl Yapılır?

İşçi çalışmazsa → O günün ücreti tam olarak ödenir.

İşçi çalışırsa → Bir günlük ücretine ek olarak, çalıştığı gün için bir günlük daha ücret ödenir.

Örnek:
Aylık çıplak brüt ücreti 30.000 TL olan bir işçi, 15 Temmuz’da çalışırsa:

→ Günlük Ücreti: 30.000 / 30 = 1.000 TL’ dir.

→ 1 günlük UGBT çalışmasında ek ücret ödemesi 1.000 TL’ dir.

→ Toplam Brüt Kazanç= 30.000 TL + 1.000 TL = 31.000 TL’dir.

→ Çalışma süresi ne olursa olsun (1 saat de olsa), tam gün çalışmış gibi ücret ödenir.

→ Bu tutarlar minimum olup işveren üzerinde bir ödeme yapabilir.

3. Fazla Mesai Olursa Ne Olur?

İşçi UBGT gününde normal günlük çalışma saati üzerinde çalışırsa:

→ Normal çalıştığı süre için; günlük ücretine ek bir günlük daha alır (UBGT ücreti).
→    Bunun üzerine fazla çalıştığı her saat için ayrıca %50 zamlı fazla mesai ücreti alır.

4. Ücret Yerine Serbest Zaman Verilebilir mi?

→ Hayır, verilemez. Yargıtay 9. Hukuk Dairesi’nin 15.01.2018 tarihli kararı (2015/26859 E., 2018/84 K.) gereği, UBGT günlerinde çalışmanın karşılığı mutlaka ücret olarak ödenmelidir. Serbest zaman uygulanamaz.

5. Bordroda Nasıl Gösterilmeli?

→ Ayrı bir kalemde “Genel Tatil Ücreti” gibi ayrı bir kalemde yer almalı ve tahakkuku açıkça belirtilmelidir.

→ UGBT gününde normal çalışma süresinin üzerinde çalışma yaptıysa; aşan kısım bordroda “Fazla Çalışma” sütununa eklenerek hesaplanmalıdır.

Uygulamada En Sık Yapılan Hatalar:

→UBGT çalışmasının, işçinin genel ücretine dâhil edildiği iddiası geçersizdir.
→UBGT gününde fazla çalışma yapıldığında sadece bir günlük ek ücret ödenip, fazla mesai hesaplanmama yasaya aykırıdır.

→UGBT günlerinde, 1-2 saatlik teknik arıza gibi kısa çalışmalarda dahi işçiye tam gün ücreti ödenmesi gerektiğinin göz ardı edilmesi, uygulamadan sıklıkla yapılan hatalardandır.