Şirket Kültüründe Psikolojik Güvenlik Nedir? Çalışanların Sesini Çıkarabilmesi Neden Kritik?

Şirket Kültüründe Psikolojik Güvenlik Nedir? Çalışanların Sesini Çıkarabilmesi Neden Kritik?

Psikolojik Güvenlik Nedir?

Psikolojik güvenlik, bir ekipteki insanların temelde şu ortak inanca sahip olmasıdır:
Bir ekip içerisinde aklına takılan bir noktayı rahatça sormanın, yeni bir fikir ortaya atmanın ya da yapılan herhangi bir hatayı eleştirilme ve aşağılanma korkusu olmadan açıkça dile getirebilmenin kişiyi zor durumda bırakmayacağını bilmesi demektir.

Çalışanların Sesini Çıkarabilmesi Neden Kritik?

Çalışanların fikirlerini açıkça ifade edebilmesi, bir organizasyonun başarısı için kritik bir faktördür. Çalışan sesliliği, fikir, öneri ve eleştirilerin paylaşılması yoluyla yenilik ve süreç iyileştirmelerini mümkün kılar, sorunların erken tespit edilmesini sağlar ve örgütün öğrenme kapasitesini güçlendirir. Bu davranış, liderlerin destekleyici tutumları ve çalışanların iş ortamına dair güven, iş tatmini ve psikolojik güvenlik algısıyla doğrudan ilişkilidir; bu faktörler çalışanların sesini çıkarmasını kolaylaştırır.

Psikolojik Güvenlik Ne Değildir?

Çalışanların fikirlerini ve sorunlarını söylemekten, soru sormaktan, hatalarını kabul etmekten korkmamalarıdır. Psikolojik güvenlik, hiç çatışma ve eleştirinin olmadığı konforlu ve kuralsız bir ortam da değildir. Kısacası psikolojik güvenlik, konforsuzluklardan arındırılmış bir iş ortamı değil; fikir paylaşımını, soru sormayı ve hataları ifade etmeyi güvenle mümkün kılan bir işleyişi temsil eder.

Psikolojik Güven Neden Önemlidir?

Psikolojik olarak güvende hisseden çalışanların performanslarının, örgüte olan duygusal bağlılıklarının, işe bağlanmalarının, öğrenme davranışlarının yüksek; öte yandan iş streslerinin ve tükenmişliklerinin düşük seviyede olduğu tespit edilmiştir.
Çalışanın bireysel hedeflerine ulaşması için gerekli olan geribildirimleri aldığı, fikirlerini rahatça dile getirdiği ve çalışma arkadaşlarına güvendiği bir ortamda çalışmasının karşılığında performansının artacağı söylenebilir.

Türkiye’deki Engeller Nelerdir?

1. İş güvencesizliği algısı
2. Örgütsel engeller ve hiyerarşi
3. Mobbing ve psikolojik taciz
4. Liderlik tarzları
5. Güven eksikliği ve grup bütünlüğü

Neler Yapılabilir?

1. İş Güvencesizliği Algısı: Çalışanlar işlerini kaybetme korkusu ile görüşlerini paylaşmada çekingen davranabilirler. Burada şeffaf kariyer planları ve güven verici mekanizmalar uygulanmalıdır.
    
2. Örgütsel Engeller ve Hiyerarşi: Katı hiyerarşik yapı, iletişimi ve katılımcılığı sınırlar. Açık iletişim kanalları ve karar alma süreçlerine çalışanların dahil edilmesi gerekmektedir.
    
3. Mobbing ve Psikolojik Taciz: Taciz ve mobbing, güven ortamını bozar. Resmi politikalar oluşturulmalı, farkındalık eğitimleri yapılmalıdır.

4. Liderlik Tarzı: Destekleyici olmayan liderlik, psikolojik güvenliği zayıflatır. Yöneticilere bu kültürü oluşturma becerileri kazandırılmalıdır.

5.  Güven Eksikliği ve Ekip Bütünlüğü: Güçsüz ekip bağları açık iletişimi engeller. Takım çalışmasını destekleyen uygulamalar ve grup koçluğu ile güven artırılabilir.

Sonuç olarak, Türkiye’de psikolojik güvenliği güçlendirmek, kurumsal stratejiler, liderlik uygulamaları ve etkin iletişim mekanizmaları ile mümkündür. Bu adımlar, fikir paylaşımını, öğrenmeyi ve iş birliğini destekleyen bir çalışma ortamı yaratır.

Google Project Aristotle Ne Anlatır?

Aristoteles Projesi, Google'ın performansı artıran ve ekipleri başarılı kılan unsurları anlamak için yürüttüğü bir araştırma projesiydi. Ekipler içinde yüksek performansa yol açan kalıpları ve davranışları belirlemeyi amaçlamaktadır.
Proje, başarılı ekiplerin sırrının zeka, hiyerarşi veya güçlü yöneticiler değil; ekip içinde psikolojik güvenlik olduğunu ortaya koydu. Ekip üyelerinin yargılanma korkusu olmadan konuşabildiği, fikir ve hatalarını rahatça paylaşabildiği ortamlar en yüksek performansı sağladı. Güvenilirlik, yapı, anlam ve etki de önemli olsa da en kritik faktör karşılıklı saygı ve açık iletişim kültürü idi. Bu sonuçlar, Rozovsky’nin geçmiş ekip deneyimlerini de açıklayarak, verimliliğin temelinin ekip normları ve güven ortamı olduğunu gösterdi.

Kaynakça

https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/967807

https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/3627766

https://journals.gen.tr/index.php/jos/article/view/2629/1785

https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1896782

https://psychsafety.com/googles-project-aristotle/