Katkı Payı Nasıl Hesaplanır ve Ne Zaman Bildirilir?
Otomatik BES kesintisi, çalışanların prime esas kazancının %3’ü üzerinden hesaplanır. Kamu çalışanlarında bu oran, emeklilik keseneğine esas kazanç üzerinden uygulanır. Sandık kapsamında çalışan kişilerde ise sandığa esas kazanç dikkate alınır.
Çalışan, talep etmesi halinde yüzde üçten daha yüksek oranda kesinti yapılmasını isteyebilir.
Kesilen katkı payları, çalışanın ücret ödeme gününü takip eden ilk iş gününde işveren tarafından emeklilik şirketine aktarılmalıdır. Aktarım gecikirse, çalışanın kaybından işveren sorumludur.
İşverenin Sorumlulukları
İşverenler OKS kapsamında aşağıdaki yükümlülüklere sahiptir:
1- Emeklilik şirketinin seçilmesi
2- Sistemde işlemleri yürütecek kişinin/kişilerin belirlenmesi
3- Fon tercihlerinin yapılması
4- Katkı paylarının doğru hesaplanarak süresinde iletilmesi
Kesintilerin eksik, hatalı veya geç aktarılması halinde oluşacak zarar ve masraflar işveren tarafından karşılanır. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı denetim yapar ve mevzuata aykırılık halinde idari para cezaları uygulanır.
Otomatik BES Kesintisi Bordroda Nasıl Gösterilir?
02.01.2017 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan düzenleme ile bordroda uygulanacak yöntem belirlenmiştir.
Kesinti, net ücret üzerinden tahsil edilir; ancak hesaplama SGK matrahı üzerinden yapılır.
Prime esas kazancın %3’ü otomatik BES katkı payıdır.
Küsurat dikkate alınmaz, yuvarlama virgülden önceki tam sayı üzerinden yapılır.
Otomatik BES Bordro Gösterimi – Örnekli Açıklama
Otomatik katılım kapsamında yapılacak BES kesintisinin bordroda nasıl yer alacağını netleştirmek için farklı senaryolar üzerinden hesaplama yapılması gerekmektedir. Aşağıda, üç ayrı ücret yapısına göre hazırlanmış detaylı bordro örnekleri yer almaktadır.
Örnek 1 – Sabit Ücretli Çalışan
Aylık çıplak (asıl) brüt ücreti 50.000 TL olan bir çalışanın, ay boyunca 30 gün tam çalıştığını ve ek bir kazancı bulunmadığını varsayalım.
Brüt kazanç: 50.000 TL
Prime esas kazanç (PEK): 50.000 TL
Otomatik BES oranı: %3
Otomatik BES kesintisi: 50.000 x %3 = 1.500 TL
Bu durumda çalışanın net ücretinden 1.500 TL BES kesintisi yapılır ve emeklilik şirketine aktarılır.
Örnek 2 – Fazla Mesai ve İkramiye Alan Çalışan
Aylık çıplak (asıl) brüt ücreti 60.000 TL olan bir çalışanın, aynı ayda 30 tam gün çalıştığını, 8 saat fazla mesai yaptığını ve yarım brüt maaş tutarında ikramiye aldığını kabul edelim.
Fazla mesai hesabı:
60.000 / 225 x %50 x 8 saat = 3.200 TL
İkramiye: 30.000 TL
Toplam brüt kazanç: 60.000 + 3.200 + 30.000 = 93.200 TL
PEK matrahı: 93.200 TL
Otomatik BES oranı: %3
BES kesintisi: 93.200 x %3 = 2.796 TL
Bu çalışan için bordroda 2.796 TL otomatik BES kesintisi yapılacaktır.
Örnek 3 – Kıdem ve İhbar Tazminatı Alan Çalışan
Aylık çıplak (asıl) brüt ücreti 35.775 TL olan bir çalışanın, ay içinde 30 gün çalıştığını ve işten ayrılırken brüt 71.550 TL kıdem tazminatı ile 50.085 TL ihbar tazminatı aldığını varsayalım.
> Kıdem ve ihbar tazminatları prime esas kazanca dahil edilmez.
PEK matrahı: 35.775 TL
Otomatik BES oranı: %3
Hesaplanan tutar: 35.775 x %3 = 1.073,25 TL
Yönetmelik gereği kuruş atılır → 1.073 TL
Bu nedenle bordroda BES kesintisi 1.073 TL olarak yer alacaktır.
Otomatik Katılım Hakkında Sık Sorulan Sorular
Kimler Otomatik BES’e Dahildir?
45 yaşın altındaki tüm kamu ve özel sektör çalışanları,
45 yaş üstü çalışanlar talep eder ise dahil olabilir,
Yabancı uyruklu çalışanlar dahil edilmez.
Emekli Çalışanlarda BES Kesilir mi?
Çalışan Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı ve 45 yaş altındaysa, emekli de olsa kesinti yapılır.
Çalışanın Önceki İşyerinde BES Sözleşmesi Varsa Tekrar Yapılacak mı?
Yeni işyeri OKS kapsamındaysa yeni sözleşme düzenlenir.
Yeni işyeri OKS’ye tabi değilse, çalışan önceki sözleşmesine devam edebilir.
BES Katkı Payı Ne Kadardır?
Prime esas kazancın %3’ü zorunlu kesinti tutarıdır. Çalışan talep ederse oran artırılabilir.
Çalışan BES Kesinti Oranını Değiştirebilir mi?
Evet. Talep, işverene veya emeklilik şirketine iletilir ve bildirim dosyası buna göre güncellenir.
Çalışan BES' ten Ne Zaman Ayrılabilir?
İlk kesintiden sonraki iş günü itibarıyla ayrılma hakkı vardır. Başlangıç döneminde ayrılanlar tüm kesintilerini geri alır.
İşçi BES Kesintisine Ara Vermesi Mümkün müdür?
Evet. Talep, maaş ödeme gününden 3 iş günü önce yapılmalıdır.
BES Emeklilik Şirketini Çalışan Seçebilir mi?
Hayır, şirket seçimi işverene aittir.
Kısa Süreli veya 1 Gün Çalışan İşçiden de Otomatik BES Kesilir mi?
Prime esas kazanç oluştuğu anda sistem devreye girer, gün sayısı dikkate alınmaz.
Fazla veya Eksik Kesinti Olursa?
Fazla kesinti: İlerleyen ayda mahsup edilir
Eksik kesinti: Fark için yeni dosya yüklenir
İcra – Nafaka Kesintisi Olan İşçiden BES Kesintisi Yapılır mı?
Prime esas kazanç etkilenmediği sürece BES kesintisi yapılır.
Birden Fazla İşverende Çalışanlar İçin BES Hesaplaması Nasıl Yapılır?
Her işveren, kendi SGK matrahı üzerinden ayrı hesaplama yapar.
HRD Danışmanlık ile Profesyonel Bordro Outsource Hizmeti
Bordro ve SGK süreçleri; mevzuat hâkimiyeti, hesaplama doğruluğu ve düzenli denetim gerektiren kritik alanlardır. Otomatik BES uygulamaları, teşvik hesaplamaları, fazla mesai ve tazminat kalemleri, eksik gün bildirimleri gibi konularda oluşabilecek en küçük hata, işletmeler için yüksek ceza ve mali sorumluluk doğurabilir.
HRD Danışmanlık, bordro outsource hizmetlerinde tam kapsamlı ve güvenilir bir çözüm sunar.
HRD Danışmanlık, “bordro outsource”, “bordro danışmanlığı”, “otomatik BES bordro uygulamaları” ve “SGK bildirimi yönetimi” gibi alanlarda kurumsal işletmeler için güvenilir çözüm ortağıdır.
İletişim Bilgileri:
Telefon: 0850 850 04 73
E-posta: bilgi@hrddanismanlik.com
Web: www.hrddanismanlik.com
Adres: Esentepe-Şişli / İstanbul, Türkiye
