İş Sözleşmesi Devam Ederken Kıdem Tazminatı Alınabilir mi?

İş Sözleşmesi Devam Ederken Kıdem Tazminatı Alınabilir mi?

Kıdem Tazminatı Nedir?

Kıdem tazminatı, işçinin aynı işverene bağlı olarak en az bir yıl çalıştığı süre boyunca kazandığı, iş sözleşmesinin belirli şekillerde sona ermesi durumunda ödenen bir tazminat türüdür. İşçinin yıllarca verdiği emeğin bir karşılığı niteliğindedir ve iş güvencesi açısından büyük önem taşır.

Kıdem Tazminatı Şartları Nelerdir?

1475 Sayılı İş Kanunu’nun 14. Maddesinde kıdem tazminatına hak kazanılabilecek durumlar belirtilmiştir. Buna göre;

• Kadın işçinin evlenmesi durumunda 1 yıl içinde kendi istediği ile iş sözleşmesini sonlandırması,
• İşveren tarafından iyi niyet ve ahlak kurallarına aykırılık durumu dışındaki nedenlerle iş sözleşmesinin sonlandırılması,
• Emeklilik veya yaş dışında diğer şartların tamamlanması durumunda iş sözleşmesinin işçi tarafından sonlandırılması,
• Askerlik nedeni ile işçinin iş sözleşmesini sonlandırması,
• İşçinin sağlık veya iyi niyet, ahlak kurallarına aykırılık sebebi ile iş sözleşmesini sonlandırması,
• İşçinin ölümü durumlarında iş sözleşmesinin kendiliğinden sona ermesi durumlarında kıdem tazminatı ödenmelidir.

Ayrıca 4857 sayılı İş Kanunun 17,18, 24 ve 25. Maddelerinde diğer durumlar belirtilmiştir.

İş Sözleşmesi Devam Ederken Tazminat Alınabilir mi?

Kanun maddesinde belirtilen kıdem tazminatı ödenebilmesi için gerekli koşullarda görüldüğü üzere aranan önemli ve ortak şartlardan biri iş sözleşmesinin sona ermesidir. Fakat istisnai durumlarda bazen işveren tarafından, bazen de karşılıklı anlaşma ile işçiye iş sözleşmesi devam ederken hak ettiği kıdem süresine göre tazminat ödemesi yapılmak istenebiliyor. İş sözleşmesi devam ederken kıdem ödemesine dair İş Kanunu’nda açık bir hüküm bulunmamaktadır. Gelir İdaresi Başkanlığı konuyla ilgili özelge yayınlayarak iş sözleşmesi feshedilmeden yapılan ödemelerin kıdem tazminatı olarak değerlendirilemeyeceğini belirtmiştir.

Yargıtay’ın bu konudaki görüşleri nedir?

 Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından verilen özelgelerde şu görüş açıkça belirtilmiştir:

“İş sözleşmesi feshedilmeden yapılan kıdem tazminatı ödemeleri, 1475 sayılı Kanun’un 14. maddesi kapsamında değerlendirilemez. Bu nedenle söz konusu ödemeler, ücret olarak kabul edilir ve Gelir Vergisi Kanunu hükümlerine göre tüm yasal kesintilere tabi tutulur.”

Yargıtay’ın görüşüne göre, iş sözleşmesi sona ermeden yapılan kıdem tazminatı ödemeleri, kıdem tazminatı sayılmaz. Bu ödemeler avans niteliğindedir. İlgili örnek kararlar;

Yargıtay 9. Hukuk Dairesi, 2021/5562 E.:

“İşçinin iş sözleşmesi feshedilmediği halde çeşitli nedenlerle kıdem tazminatı adı altında yapılan ödemeler, avans niteliğinde sayılmalıdır.”

Yargıtay 9. Hukuk Dairesi, 2021/2429 E.:

“İşçinin iş sözleşmesinin sonradan feshedilmesi halinde, toplam hizmet süresi dikkate alınarak kıdem tazminatı son brüt ücret üzerinden hesaplanmalı ve daha önce yapılan ödeme, yasal faiziyle birlikte mahsup edilmelidir.”

Sonuç olarak kıdem tazminatı ancak fesihte kabul edilir. İş sözleşmesi sona ermeden yapılan kıdem tazminatı ödemeleri, yasal anlamda kıdem tazminatı sayılmaz. Bu tür ödemeler avans olarak değerlendirilir ve ancak iş sözleşmesi yasal şartlara uygun şekilde sona erdiğinde kıdem tazminatından mahsup edilebilir. Gerek Gelir İdaresi Başkanlığı’nın özelgeleri, gerekse Yargıtay kararları bu yöndedir.