İcra ve İflas Kanunu Değişiyor
Türkiye’de 1932 yılından bu yana uygulanan İcra ve İflas Kanunu, çalışanların maaşlarına uygulanabilecek haciz sınırlarını yeniden düzenlemeye hazırlanıyor. Meclise sunulması planlanan yeni taslak ile maaşlardan kesilebilecek haciz oranları değişecek ve özellikle yüksek maaşlı çalışanlar için daha büyük kesintilere izin verilecek.
Mevcut Uygulama
Mevcut kanuna göre, borçlunun maaşından en fazla yüzde 25 haciz kesintisi yapılabiliyor. Bu düzenleme, düşük maaşlı çalışanları korurken, yüksek gelirli çalışanlar için de bir üst sınır belirlemiş oluyor.
Yeni Taslak ile Maaş Haciz Sınırları
Yeni taslak, gelir düzeyine göre farklı haciz oranları öngörüyor. Avukat Mustafa Zafer’in açıklamalarına göre düzenleme şu şekilde uygulanacak:
- Geliri net asgari ücret kadar olanlar için gelirinin onda biri.
- Geliri net asgari ücretin iki katına kadar olanlar için gelirinin onda ikisi.
- Geliri net asgari ücretin üç katına kadar olanlar için gelirinin onda üçü
- Geliri net asgari ücretin beş katına kadar olanlar için gelirinin onda dördü.
- Geliri net asgari ücretin yedi katına kadar olanlar için gelirinin onda beşi. 22,104 x 7 = 154,728 TL maaş alan bir kişinin aldığı ücretin yarısı 77,364 TL üzerine haciz konulabilecek. (Mevcut uygulamada en fazla (1/4‘i olan 38,682 TL kesilebilmekte.)
- Geliri net asgari ücretin dokuz katı ve fazla olanlar için gelirinin onda altısı.
Bu oranlar, özellikle “beyaz yaka” olarak adlandırılan ve görece yüksek maaş alan çalışanların gelirlerinden daha fazla kesinti yapılabilmesine olanak tanıyor.
Taslağın Çalışanlar Üzerindeki Etkisi
Yeni düzenleme ile maaş hacizlerinde daha gelir odaklı bir yaklaşım benimsenmiş olacak. Düşük maaş alan çalışanların maaşından daha az kesinti yapılacak, yüksek maaşlı çalışanlar ise gelirlerinin önemli bir kısmını borç ödemeleri için ayırmak durumunda kalacak. Bu durum, gelir adaleti perspektifi ile değerlendirildiğinde, farklı gelir grupları arasında haciz yükünü dengeleme amacı taşıyor.
Sonuç
Taslak yasalaştığında, maaş hacizlerinde önemli bir artış söz konusu olacak. Çalışanlar ve işverenler, bu değişikliklere hazırlıklı olmalı ve özellikle yüksek maaş alan çalışanların bütçe planlamasını bu yeni düzenlemeye göre yapmaları gerekecek.