Emekli Çalışanların Bordrosu Nasıl Yapılır?
Emekli çalışanların bordrosunun hazırlanması, normal çalışanlara göre bazı farklılıklar içerir. Bu farklılıkların temel sebebi, emekli çalışanlar için Sosyal Güvenlik Destek Primi (SGDP) uygulanmasıdır.
Emekli çalışanların bordrosunun hazırlanması, normal çalışanlara göre bazı farklılıklar içerir. Bu farklılıkların temel sebebi, emekli çalışanlar için Sosyal Güvenlik Destek Primi (SGDP) uygulanmasıdır.
Emekli Çalışan Nedir?
Emekli çalışan, Sosyal Güvenlik Kurumu'ndan (SGK) emekli aylığı almaya hak kazanmış ve bu aylığı almaya devam ederken aynı zamanda bir işyerinde sigortalı olarak çalışmayı sürdüren kişidir.
Bu kişiler, Sosyal Güvenlik Destek Primi (SGDP) kapsamında sigortalı gösterilirler. Bu sayede hem emekli maaşlarını almaya devam ederler hem de çalıştıkları işten ücret alabilirler.
Emekli Çalışan ile Normal Çalışan Bordrosu Arasındaki Fark Nedir?
Emekli çalışan (SGDP' li) ile normal bir çalışan (tüm sigorta kollarına tabi) bordrosu arasındaki temel farklar ve SGK prim oranları şunlardır:
|
Bordro Kalemi |
Normal Çalışan (Tüm Sigorta Kolları) |
Emekli Çalışan (SGDP' li) |
|
Ödenen SGK Primi |
Kısa ve Uzun Vadeli Sigorta Kolları, İşsizlik Sigortası Primi ödenir. |
Sadece Sosyal Güvenlik Destek Primi (SGDP) ve İş Kazası ve Meslek Hastalıkları Primi ödenir. |
|
İşsizlik Sigortası Primi |
Çalışan ve işveren payı ödenir. |
Ödenmez. (Emekli çalışan işsizlik maaşı alamaz.) |
|
SGK İşçi Payı |
Brüt ücretin yaklaşık %14'ü (Genel Sağlık Sigortası dahil) |
Brüt ücretin %7.5'i (SGDP İşçi Payı) |
|
SGK İşveren Payı |
Brüt ücretin yaklaşık %22.5'i (Teşviksiz oranlar) |
Brüt ücretin yaklaşık %24.75'i (SGDP İşveren Payı) |
|
Toplam SGK Kesintisi |
Yaklaşık %37.5 (Teşviksiz) |
Yaklaşık %32.25 (İşçi %7.5 + İşveren %24.75) |
Temel Sonuç: Emekli çalışanların bordrosunda, normal çalışanlardan farklı olarak İşsizlik Sigortası Primi ve uzun vadeli sigorta kolları primi kesilmez. Bu durum, emekli çalışanın net maaşının normal bir çalışana göre (brüt ücret aynıysa) daha yüksek olmasına neden olur, çünkü işçi payı SGK kesintisi (%7.5), normal çalışanın işçi payı SGK kesintisinden daha düşüktür.
Emekli Çalışanlardan Kesilen Yasal Vergiler Nelerdir?
Emekli çalışanlardan, normal çalışanlarda olduğu gibi iki temel yasal kesinti yapılır:
Sosyal Güvenlik Kesintisi:
Sosyal Güvenlik Destek Primi (SGDP) İşçi Payı: Brüt ücretin %7.5'i oranında kesilir. Bu, emekli çalışanın yeniden sigorta süresini artırmaz veya yeni bir emeklilik hakkı kazandırmaz; mevcut emekli aylığının kesilmeden çalışabilmesini sağlar.
İş Kazası ve Meslek Hastalıkları Primi: Bu primin tamamını işveren öder. Çalışandan herhangi bir kesinti yapılmaz.
Vergi Kesintileri:
Gelir Vergisi (GV): Brüt ücretten SGDP işçi payı düşüldükten sonra kalan tutar (Gelir Vergisi Matrahı) üzerinden, Gelir Vergisi Kanunu'ndaki vergi dilimlerine göre artan oranlı olarak kesilir. Gelir Vergisi matrahından Asgari Ücret Gelir Vergisi İstisnası düşülür.
Damga Vergisi (DV): Brüt ücret üzerinden belirlenen binde oranında kesilir. Brüt asgari ücret tutarına isabet eden kısım istisnadır.
Emekli Çalışanın Bordrosu Nasıl Yapılır?
Emekli çalışanın bordrosu, temel olarak normal bir bordronun adımlarını takip eder, ancak SGK prim hesaplamasında yukarıda belirtilen farklılıklar dikkate alınır.
Genel Adımlar:
Brüt Ücretin Belirlenmesi: Çalışanın sözleşmesindeki brüt maaş tespit edilir.
SGDP İşçi Payının Hesaplanması: Brüt ücret üzerinden %7.5 oranında SGDP işçi payı hesaplanır.
SGDP İşveren Payının Hesaplanması: Brüt ücret üzerinden yaklaşık %24.75 oranında SGDP işveren payı hesaplanır.
Gelir Vergisi Matrahının Hesaplanması: Brüt ücretten SGDP işçi payı düşülerek Gelir Vergisi Matrahı bulunur.
Kesilecek Gelir Vergisinin Hesaplanması: Gelir Vergisi Matrahı, çalışanın kümülatif matrahı ve geçerli vergi dilimleri dikkate alınarak vergilendirilir. Ardından, Gelir Vergisinden Asgari Ücret GV İstisnası düşülür.
Damga Vergisinin Hesaplanması: Brüt ücretten Damga Vergisi hesaplanır ve Asgari Ücret DV İstisnası düşülür.
Net Ücretin Hesaplanması: Brüt ücretten sırasıyla SGDP İşçi Payı, Net Gelir Vergisi ve Net Damga Vergisi düşülerek çalışana ödenecek Net Ücret bulunur.
Emekli Çalışan Bordrosu Örneği
2025 yılı Ocak ayında 50.000 TL Brüt ücret alıyor olsun. Bordro şu şekilde hesaplanır.
|
Açıklama |
Tutar (TL) |
Hesaplama Notu |
|
1. Brüt Ücret (Kazanç) |
50.000,00 |
Çalışanın sözleşmesindeki brüt maaş |
|
2. SGDP İşçi Payı |
3.750,00 |
50.000,00×%7.5 |
|
3. Gelir Vergisi Matrahı |
46.250,00 |
50.000,00−3.750,00 |
|
4. Hesaplanan Gelir Vergisi |
6.937,50 |
46.250,00×%15 (İlk vergi dilimi varsayımı) |
|
5. Damga Vergisi |
379,5 |
50.000,00×%0.00759 |
|
6. Asgari Ücret GV İstisnası |
-2.550,00 |
Asgari Ücretin GV tutarı (Varsayımsal) |
|
7. Asgari Ücret DV İstisnası |
-152 |
Asgari Ücretin DV tutarı (Varsayımsal) |
|
8. Net Ödenecek Gelir Vergisi |
4.387,50 |
6.937,50−2.550,00 |
|
9. Net Ödenecek Damga Vergisi |
227,5 |
379,50−152,00 |
|
10. TOPLAM KESİNTİLER |
8.365,00 |
3.750,00+4.387,50+227,50 |
|
11. NET ÖDENECEK ÜCRET |
41.635,00 |
50.000,00−8.365,00 |