Tersine mentorluk, farklı kuşaklarla çalışan ve dijital dünyada rekabet etmek isteyen her şirket için önemli bir konudur. Bu yazıda gençlerin dijital gücünün liderliğe nasıl aktarıldığı ve bu durumun iletişimi hızlandırıp inovasyon döngüsünü nasıl kısalttığı açıklanacaktır.
Tersine Mentorluk Nedir?
Tersine mentorluk, genç ya da az kıdemli çalışanların teknolojik gelişmeler ve güncel eğilimler konularındaki yetkinlikleriyle kıdemli liderlere rehberlik ettiği; karşılığında kurumsal bağlam ve deneyim kazandıkları, kuşaklararası karşılıklı öğrenme ortaklığıdır.
Geleneksel mentorluk, kıdemli çalışanların genç çalışanları eğitebilmeleri üzerine düzenlenmiş tek boyutlu ve hiyerarşik bir yapıdadır. Tersine mentorluk ise geleneksel mentorluktan farklı olarak; paylaşım yönünün karşılıklı, çift yönlü şekilde olduğu, bilgi ve deneyim üretiminin aktarıldığı, yapılandırılmış kurallar ve ön kabullerden oldukça uzak bir süreçtir.
Tersine Mentorluk Neden Önemlidir?
Öğrenmenin yaşam boyu olduğu düşüncesinin yer almaya başladığı günümüz iş dünyasında, çalışanların mutlak bir hiyerarşik düzenden uzaklaşmasını ve genç çalışanların özgüven kazanmasını; kıdemli çalışanların ise öğrenmeye olan açıklığının artmasını sağlar.
İş ortamında bireylerin ortak hedeflerinin bulunması önemlidir. Kuşaklar arasında görülebilen çalışma tarzlarının farklı olması ve beklentilerin anlaşılamaması tersine mentorluk sürecinde azaltılabilir. Bireyler farklı yaşlarına rağmen ortak bir hedef için çalışabilirler.
Genç çalışanlar, kariyer yaşamlarının başlarında olmaları sebebiyle deneyimli çalışanlarla temas kurmakta, fikirlerini aktarmakta zorluk yaşayabilirler. Bunun sebebi kimi zaman yeni kazanmaya çalıştıkları özgüvenleri, kimi zaman ise yeterli vakit oluşturamamalarıdır. Tersine mentorluk sistemiyle kendileri için ayrılmış vakit, onları değerli hissettirecek ve motive edecektir.
İleri yetişkinlik dönemindeki kıdemli çalışanlar, mesleğe ilk başladıkları günden bugüne yaşanan değişimleri takip etmekte zorlanıyor olabilirler. Örneğin; günümüzde iş yaşamında yapay zekânın doğru kullanımının farklı bakış açıları ve zaman tasarrufu sağladığı bilinmektedir. İleri yetişkin çalışanlar, yapay zekâ kullanımına dair tersine mentorluk alarak çalışma verimlerini artırabilirler.
Kuşaklararası Bilgi Paylaşımında Doğru Yöntemler Nelerdir?
Kurum kültürüne dâhil edilen pek çok yenilik gibi tersine mentorluğun da üst düzey yöneticiler tarafından sahiplenilmesi ve kıymet verildiğinin gösterilmesi gerekmektedir. Amacın net bir şekilde belirlenmesi, eksik yetkinliklerin analizle tespit edilmesi ve üzerlerinde yoğunlaşılması önemlidir. Tersine mentorluk sürecinin bir görüşmeden oluşmasından ziyade bir sürece dönüştürülmesi ve belirli aralıklarla tekrarlanması daha faydalıdır.
Aktarılacak olan deneyimlerin neler olduğunun netleştirilmesi gibi, aktarım dilinin de netleştirilmesi gerekir. Açık iletişim ön kabuller arasında yer alır ve yapıcı eleştirilerin normları belirlenirse sürecin ilerleyişi kolaylaşır. Tüm bu sürecin takip edilmesi ve organize edilmesi için tersine mentorluk sistemine hâkim çalışanlar görevlendirilebilir.
Tersine mentorluk sisteminden elde edilen çıktıların çalışana, bireye ve yapılan işin sonuçlarına katkı sunması beklenir. Veriye dayalı konuşabilmemiz için ölçülebilirlik bu alanda da oldukça gereklidir. Dijital araç kullanımında artış/iyileşme, kuşaklararası iletişimde iyileşme skorları, yeteneklerin elde tutulma oranları ve tersine mentorluk sisteminden duyulan memnuniyet oranları ölçülmeli, analiz edilmeli ve yorumlanmalıdır.
Genç Çalışanların Dijital Yetkinliklerini Kuruma Neden Kazandırmalıyız?
Gençlerin dijital yetkinliklerini kuruma kazandırmak zaman içinde stratejik bir zorunluluk hâlini almıştır. Bu zorunluluğun sebeplerini yerli ve yabancı üst düzey yöneticilerin açıklamalarında görebiliriz.
Microsoft yöneticilerinden Satya Nadella, her kurumun kendi dijital kabiliyetini inşa etmek zorunda olduğunu dile getirmiştir. Kurumların varlıklarını sürdürebilmeleri için şirket içinde bir kültür yaratmanın yanı sıra rakip şirketlerle rekabet etme sorumlulukları da vardır.
Bu inşa süreci rekabetin temel taşıdır.
Müşteri deneyimleri ve içinde yer alınan pazara dair oluşturulan içgörü, dijital farkındalıkla mümkündür. Philip Clarke, “Dijital, bağlı bir dünyada müşterinin net taleplerini karşılamak, kazanmanın anahtarıdır.” ifadelerini kullanmıştır. Bu nedenle genç çalışanların sosyal platformlar, içerik ve veri araçları konusundaki ustalığı, müşteri deneyimlerinin iyileştirilmesine katkı sunacaktır.
TÜSİAD Yönetim Kurulu Başkanı Simone Kaslowski, ayakta kalmanın koşulunun bugünden farklı yetkinliklerle donatılmış bir iş gücü yetiştirmek olduğunu; çünkü esas riskin robot kaynaklı işsizlik değil, çağa uygun meslek sahibi olamamak olduğunu dile getirmiştir. Bu ifadelerde görülen bugünden farklı yetkinlikler genç çalışanlarda bulunmaktadır.
Tersine Mentorluk ile İnovasyon Kültürü Nasıl Güçlendirilir?
Tersine mentorluk uygulamasının faydalarını açıkladığımız paragrafta da yer aldığı şekilde, liderlerin dijital akıcılıklarının artmasına katkı sunmaktadır. Sürekli öğrenme vizyonunun yerleşmesi, yeniliklere duyulan çekimserliği azaltır ve inovatif davranışlara öncü olur.
KAYNAKÇA
https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/570718
https://www.shrm.org/topics-tools/news/managing-smart/power-reverse-mentoring?utm_source=
Copyright © 2025 
All Rights
Reserved
