PERFORMANS GERİ BİLDİRİMİ NASIL YAPILIR?
Geri bildirim, çalışanların hem performansını geliştiren hem de kariyer yolculuklarına yön veren en güçlü araçlardan biridir. Her birey, yaptığı işin fark edildiğini ve takdir edildiğini bilmek ister. Bu nedenle geri bildirim vermek, aslında “Yaptığın işi önemsiyorum ve katkını değerli buluyorum.” demenin en etkili yoludur. Geri bildirimin amacı eleştirmek değil; gelişimi desteklemek, performansı güçlendirmek ve motivasyonu canlı tutmaktır. Gallup’un araştırmalarına göre, geri bildirim kültürünü sistemli biçimde uygulayan kurumlarda işten ayrılma oranı %14,9 oranında azalıyor.
- Performans Sistemi Sonrası Geri Bildirimin Önemi
Performans sistemi yalnızca ölçüm süreci değildir; geri bildirim, sistemin canlı kalmasını sağlar.
A. Bireysel düzeyde:
- Çalışan, kendi güçlü yönlerini fark eder ve hangi alanlarda gelişmesi gerektiğini öğrenir.
- Motivasyonu artar, kendini değerli hisseder.
- Beklentiler netleşir, belirsizlik ortadan kalkar.
B. Kurumsal düzeyde:
- Kurumsal hedeflerle bireysel performans uyumlanır.
- İletişim kültürü güçlenir.
- Yetenek yönetimi (terfi, ödüllendirme, eğitim planı vb.) daha sağlıklı yapılır.
- Adil ve şeffaf bir değerlendirme sistemi oluşur.
C. Liderlik açısından:
- Yöneticiler çalışanlarını daha iyi tanır.
- Ekip içi motivasyon ve bağlılık artar.
- Ekip performansı genel olarak iyileşir.
- Geri Bildirim Yapılmadığında Karşılaşılacak Sorunlar Neler Olabilir?
- Motivasyon Eksikliği: Çalışan yaptığı işin değerini bilmez, isteksizleşir.
- Belirsizlik: Ne beklendiğini bilmediği için yanlış önceliklere odaklanabilir.
- Hataların tekrarı: Yönlendirici geri bildirim gelmezse aynı davranışlar sürer.
- Bağlılık Düşüşü: Takdir edilmediğini hisseden çalışan kurumdan uzaklaşır.
- İletişim Zayıflığı: Yönetici-çalışan arasında güven ilişkisi zarar görür.
- Geri Bildirimi Kimler Yapabilir?
- Birinci yönetici / amir: Ana sorumludur, doğrudan gözlemler üzerinden geri bildirim verir.
- İK Departmanı: Süreci yönlendirir, standardizasyonu sağlar.
- Proje liderleri: Proje bazlı performanslarda geri bildirim yapar.
- 360 derece sistemlerinde: Ekip arkadaşları, alt çalışanlar veya müşterilerden de geri bildirim alınabilir.
- Geri Bildirim Ne Zaman ve Hangi Ortamda Yapılır?
Zamanlama:
- Performans dönemi sonlandıktan 1–2 hafta içinde yapılmalıdır.
- Yalnızca dönemsel değil, anlık (feedback culture) geri bildirimler de teşvik edilmelidir.
(örnek: Proje tamamlandığında, önemli bir toplantı sonrası vb.)
Ortam:
- Yüz yüze, gizli ve sakin bir ortamda yapılmalıdır.
- Eğer uzaktan çalışma söz konusuysa, kamera açık bir online görüşme tercih edilmelidir.
- Açık ofis veya kalabalık ortamlarda geri bildirim verilmemelidir.
- Geri Bildirim Örnekleri
“Müşteri sunumlarında gösterdiğin profesyonellik ve hazırlık düzeyi gerçekten etkileyiciydi. Bu yaklaşımın hem ekibe hem de markamıza değer katıyor. Teşekkür ederim.”
- Gelişim Odaklı Geri Bildirim:
“Sunumlarda teknik bilgin çok güçlü, ancak bazen anlatımın fazla detaylı olabiliyor. Eğer mesajı biraz sadeleştirirsen dinleyiciye daha net ulaşacağını düşünüyorum. Dilersen bu konuda sana destek olabilirim.”
- Dengeleyici (sandviç yöntemi) Örneği:
“Son iki ayda satış hedeflerini aşman gerçekten çok iyi bir başarı. Ancak raporlama sürecinde bazı eksikler fark ettim. Bunları birlikte gözden geçirirsek daha verimli olabiliriz. Genel olarak performansından oldukça memnunum.”
- Anlık (kısa) Geri Bildirim:
“Toplantıda verdiğin öneri sürecimizi ciddi anlamda hızlandırdı, eline sağlık.”
“Bugünkü müşteri görüşmesinde çok sakin ve çözüm odaklı davrandın, bu çok değerliydi.”
8. Etkili Geri Bildirimin Temel İlkeleri
- Zamanında verilmeli.
- Spesifik olmalı, genellemelerden kaçınılmalı.
- Davranışa odaklanmalı, kişiliğe değil.
- Dengeyi korumalı: Olumlu ve gelişim alanlarını birlikte içermeli.
- Yapıcı ve destekleyici dil kullanılmalı.
- İki yönlü olmalı: Çalışan da fikirlerini paylaşabilmeli.
- Takip edilmeli: Görüşmeden sonra eylem planı oluşturulmalı.
9. Geri Bildirim Sonrası Takip Süreci
- Görüşmeden sonra yazılı bir özet oluşturulabilir (hedefler, gelişim planı, destek alanları).
- Belirli aralıklarla check-in toplantıları yapılarak ilerleme değerlendirilir.
- Gelişim alanları için eğitim, mentorluk veya görev değişikliği planlanabilir.
- Başarılı gelişim durumlarında teşekkür veya ödüllendirme yapılmalıdır.
