Liderlik Sonradan da Öğrenilebilir Mi?

Liderlik nedir? Yöneticilik Nedir?

Liderlik, bireyleri ortak bir hedefe yönlendirme, motive etme ve ilham verme sürecidir. Liderler, geleceğe yönelik stratejiler belirleyerek yenilikçi çözümler üreten; cesaret, kararlılık ve vizyon gibi niteliklere sahip öncü kişilerdir.

Yöneticilik, belirli hedeflere ulaşmak için organizasyon süreçlerini düzenleme, kontrol etme ve optimize etme sürecidir. Mevcut işleyişi korumak ve verimliliği artırmak için toplumu idare eden kişilere yönetici denir.

Aralarındaki Farklar Nelerdir?

• Liderlik, insanları etkileyebilme ve harekete geçirebilme işidir; yöneticilik ise bir meslek (kariyer) uygulamasıdır
• Liderlik, işletmenin dış çevresinin yapı ve dinamiklerine bakabilmektir; yöneticilik ise işletmenin içyapı ve dinamiklerine odaklanmaktır.
• Lider, “doğru işler yapan”; yönetici ise “işleri doğru yapan” kişidir.
• Lider geleceğe bakar; yönetici bugün için çalışır.
• Lider “Ne?” ve “Neden?” sorularını sorar; yönetici “Nasıl?” ve “Ne zaman?” sorularıyla süreçleri yönetir.
• Lider değişimi ve gelişimi teşvik eder; yönetici mevcut düzeni kurgular ve sürdürür.
• Liderler belli kararları iradeleriyle alırken; yöneticiler emirlere uymak durumundadır.
• Liderler insanlara yönelik kararlar alır; yöneticiler sisteme göre yön verir.
• Liderler sorgular, eleştirel bakış açısına sahiptir; yöneticiler mevcut durumla ilgilenir.
• Lider uzun vadeli vizyona odaklanır; yönetici kısa vadeli planlarla ilerler.
• Lider gücünü ikna ve ilhamla kazanır; yönetici ise pozisyon ve hiyerarşiyle.
• Liderler risk almaya eğilimlidir; yöneticiler risk almaktan kaçınarak durumu kontrol etmeye çalışır.
• Liderler kural bozan; yöneticiler ise kuralcıdır.

İyi Bir Lider Doğuştan Gelen Bir Özellik Midir?

Kimileri, liderlik özelliklerinin doğuştan geldiğini ve öğretilemeyeceğini savunurken; kimileri de etkili bir lider olmak için gereken becerilerin herkes tarafından geliştirilebileceğine inanır.

Liderliğin doğuştan olduğunu savunanlar; zekâ, kişisel özellikler ve yeteneklerin doğuştan geldiğini ve bunların liderliği oluşturduğunu ileri sürer. 1840’larda Thomas Carlyle’ın “Büyük Adam Teorisi”, liderlik özelliklerinin içsel olduğunu; yani büyük liderlerin doğuştan geldiğini ve uygun durumla karşılaştıklarında ortaya çıkacaklarını öne sürmüştür. Özetle, liderliğin genetik faktörlerden kaynaklandığını belirtmektedir.

Liderlik Sonradan da Öğrenilebilir Mi?

Her ne kadar liderlik özelliklerinin genetikten geldiğini savunanlar olsa da bu özellikler tek başına lider olmaya yetmez. Var olan bu özelliklerin zamanla eğitim, tecrübe, deneyim, tutarlı ve sıkı çalışma, sorumluluk alma ve başarma azmi ile şekillenmesi gerekir. Bu kavramlar sonradan öğrenilebilen yeteneklerdir.

Liderlik hem doğuştan gelen özelliklerle hem de sonradan kazanılan becerilerle şekillenir. İyi bir lider olmak için doğal yeteneklerimizi geliştirmeli, kişisel ve profesyonel becerilerimizi sürekli olarak iyileştirmeliyiz.

Gerçek Liderlerin Ortak Özellikleri Nelerdir?

• Vizyon Sahibi Olmak: Net bir vizyon, liderin kararlarını ve eylemlerini yönlendiren bir pusula gibidir. Vizyon sahibi liderler, ekiplerini motive ederek herkesin aynı hedef doğrultusunda çalışmasını sağlar
• Adaletli Olmak: Liderin adaletli hareket etmesi, ekip üyelerinin ve kurumun verimli çalışmasını sağlar. Bir liderin davranışı, ekibinin tüm davranışlarını etkiler.
• Sorumluluk Sahibi Olmak: Liderler hem kendi hem de ekip çalışmalarının sorumluluğunu taşır. Problemler ortaya çıktığında sebeplerini araştırır, gerekli tedbirleri alır ve uygun çözümler üretir.
• Yenilikçi Olmak: Liderlik, yeniliklere ve değişime açık olmayı gerektirir. Ekip üyelerinden gelen yeni fikirleri değerlendirmek hem onları motive eder hem de liderin zihninde yeni ufuklar açar.
• İletişim Kurabilmek: Lider yalnızca ne söylediğini değil, nasıl söylediğini de önemser. Açık, net ve ikna edici bir iletişim tarzı, ekip üyelerinin liderlerine güvenmesini sağlar. Başarılı liderler, ekiplerinin fikirlerini ve endişelerini dinleyerek onların ihtiyaçlarına yönelik çözümler sunar.
• Takım Çalışması ve İşbirliği: Lider, ekibiyle etkili bir şekilde çalışabilir ve farklı yeteneklere sahip bireyleri bir araya getirebilir.
• Stratejik Düşünmek: Lider, uzun vadeli hedeflere odaklanır ve organizasyonun stratejik planını geliştirebilir.
• Empati Kurmak: İletişimde karşılıklı anlayışı artırır ve iş birliği için güven oluşturur. Empati gösteren liderler, çalışanlarının motivasyonunu artırır ve onların daha verimli çalışmalarına olanak tanır. Ayrıca kriz durumlarında empati kurmak, ekip içindeki stresi azaltmaya ve çözüm odaklı yaklaşım geliştirmeye yardımcı olur.
• Dürüst Olmak: Dürüstlük, liderin karakterinin temel taşlarından biridir. Elindeki bilgileri açıkça paylaşır, yanlış bilgi vermekten daima kaçınır. Kendisine güvenilen bir lider, çalışanlarını kazanmış demektir. Dolayısıyla başarı kaçınılmazdır.

“Asrın lideri Mustafa Kemal Atatürk’ü daima sevgi, saygı ve özlemle anıyoruz.”