Bölüm Yöneticileriniz Mülakat Sürecini Doğru Yönetemiyorsa Ne Yapmalısınız?
Mülakat süreci yalnızca aday seçmek değil, aynı zamanda şirketin geleceğini şekillendirmektir. Peki, bölüm yöneticileri bu süreci yanlış yürütüyorsa İnsan Kaynakları ne yapmalı? Bu yazıda, yanlış mülakatların kurumsal itibar ve maliyet üzerindeki etkilerini ve çözüm odaklı adımları tüm yönleriyle ele aldık.
Şirketlerde işe alım süreci denince akla çoğu zaman “aday bul – görüş – işe al” gibi basit bir döngü geliyor.
Oysa bu süreç, yalnızca bir pozisyonu doldurmak değil; şirketin işveren markasını, kurumsal itibarını ve uzun vadeli başarısını doğrudan etkileyen stratejik bir alandır.
Mülakat Hatalarının Şirkete Zararları
Mülakatlarda yapılan hatalar yalnızca yanlış işe alım gibi görünse de arka planda çok daha derin etkiler bırakır.
Şirketin itibarı, iç motivasyonu ve hatta finansal kaynakları zarar görür.
En Sık Karşılaşılan Durum Nedir?
Bölüm yöneticilerinin hazırlıksız, plansız ya da etik dışı sorularla mülakat yapması.
İnsan Kaynakları çoğu zaman bu durumun farkındadır; hatta süreci gözlemler.
Ancak yönetime anlatmak ve harekete geçmelerini sağlamak kolay değildir.
Doğru İşe Alım Süreci Nasıl Kurulur?
Yönetimi İkna Etmek: Sadece Söylemek Yetmez, Göstermek Gerek
Veriye Dayalı Hazırlık Yapın
- Şirketin geçmiş işe alım hataları, personel devir oranları, yanlış yerleştirme maliyetleri analiz edilmelidir.
- Aday deneyimi ve geri bildirimlerinden olumsuz noktalar çıkarılmalı.
- Rakip firmaların iyi uygulamaları, sektörel örneklerle desteklenmeli.
İnsan Kaynağını Stratejik Göstermek
Bu süreci bir prosedür gibi değil, şirketin performansını ve kültürünü doğrudan etkileyen bir stratejik alan olarak anlatın.
- Kaliteli işe alım = düşük devir + yüksek performans + güçlü işveren markası
- Kötü mülakat süreci = nitelikli aday kaybı + iç motivasyon kaybı + maliyet artışı
Küçük ve Ölçülebilir Başlangıçlar
Tüm şirketi aynı anda değiştirmek zordur. Bu nedenle:
- Önce bir pilot bölüm seçin.
- Süreci orada uygulayıp, sonuçları ölçün.
- Ardından yaygınlaştırın.
Maliyet-Fayda Dengesi
Eğitim yatırımları küçük görünse de yanlış işe alımın yıllık maliyeti rakamlarla anlatıldığında yönetim üzerinde etkili olur.
Rakamlarla konuşmak, ikna sürecinin en etkili yoludur.
2. Uygulama Süreci Nasıl İşler?
Adım 1: Standart Mülakat Rehberi Hazırlayın
- Tüm pozisyonlar için geçerli olacak bir mülakat çerçevesi, yetkinlik listesi ve soru havuzu oluşturulmalı.
- Kim hangi soruyu soracak, hangi kriterlerle değerlendirme yapılacak, netleştirilmeli.
Adım 2: Yöneticilere Eğitim ve Role-Play Çalışması
- Yöneticilerle uygulamalı bir eğitim oturumu yapılmalı.
- Role-Play çalışmalarıyla mülakat hataları canlı şekilde fark ettirilmeli:
- Özel sorular karşısında adayın tepkisi
- Yüzeysel sorular nedeniyle oluşan memnuniyetsizlik
- Çelişkili mesajlar ile sürecin dağılması
Grup değerlendirmesi ile yöneticilere farkındalık kazandırılır.
Eğitim sonunda örnek bir doğru mülakat senaryosu uygulanarak ideal süreç gösterilir.
Adım 3: Pilot Uygulama
- Yeni sistem belirli bir pozisyonda uygulanır.
- İK süreci gözlemler, yöneticilere destek verir.
Adım 4: Geri Bildirim Alın
- Adaylardan ve yöneticilerden geri bildirim toplanır.
- Gelişime açık alanlar belirlenir.
Adım 5: Süreci Genelleştirin
- İyileştirilmiş süreç tüm pozisyonlara entegre edilir.
- Belirli aralıklarla hatırlatmalar yapılır.
Adım 6: Sürekli İzleme
- İşe alım süreci dinamik bir yapıdır.
- Devir oranı, performans sonuçları, aday memnuniyeti gibi metriklerle süreç düzenli izlenmelidir.
Doğru İşe Alım Süreci Ortak Bir Sorumluluktur
İyi bir işe alım süreci yalnızca İK’nın değil, tüm organizasyonun ortak sorumluluğudur.
Bu yaklaşımı benimseyen şirketler;
- doğru adayları kazanır,
- iç kültürü güçlendirir,
- işveren markasını büyütür
ve uzun vadeli başarıya yatırım yapar.
Son Olarak: Gerçek Değişim İçin Ne Gerekir?
“İstemeyene anlatamazsınız.”
Gerçek değişim, ancak gerçekten isteyen kişilerle mümkündür.
Bu nedenle ilk adım, kimlerin dönüşüme açık olduğunu belirlemekle başlamalıdır.
Not:
Bu yazı, sektördeki tecrübelerim, saha gözlemlerim ve yapılan araştırmalardan yola çıkarak hazırlanmıştır.
Henüz her adımı uygulamıyor olabiliriz; fakat bu yolda ilerlemek isteyen herkes için ilham olmasını dilerim.
Türkiye’de birçok şirketin bu noktada gelişime açık olduğu ortada. Ancak değişim, istemekle ve ilk adımı atmakla başlar.