İş Analizi Nedir? Nasıl Yapılır?

İş analizi, belirli bir işin görevin en küçük detayına kadar indirgemek ayrıntılı şekilde tanımlamak ve inceleme sürecidir. İş analizi insan kaynakları yönetim sisteminin temelinde yer almaktadır. İK fonksiyonlarının oluşturulması veya süreçlerin devam ettirilmesi  esnasında iş analizinden elde eden verilerden faydalanılmaktadır. Bu hususta iş analizi işletmeler için oldukça önemlidir.

İş analisti; “kurumların iş süreçlerini değerlendirme, gereklilikleri öngörme, iyileştirme alanlarını açığa çıkarma ve çözümler üretme faaliyetlerini yürütür. Bir proje veya programın ihtiyaçlarını belirleyerek, bunları yönetici ve ortaklara iletir” (Kariyer.net, 2021).

İş analizi İnsan kaynakları fonksiyonlarının tümü aslında birbiri ile bağlantılıdır. Bir fonksiyonda yapılan işleyiş diğer bir İK fonksiyonunu doğrudan ya da dolaylı yoldan etkilemektedir. İş analizide bir çok fonksiyonu etkilemektedir. Örneğin iş analizi bir pozisyonunun görev ve sorumluluklarını bilgi, beceri ve yetenek bazında inceleyerek belirlenen pozisyon için iş tanımı ile en uygun adayın seçimini daha kolay ve sağlam adımlar ile belirlenmesini sağlar. Bir diğer yandan yapılan iş analizi pozisyon için kriterleri belirlemekte iş analizinden yola çıkılarak pozisyon için gerekli performans ölçütleri de belirlemede yol gösterici olmaktadır.

Peki iş analizi nasıl yapılır? İş analizi yaparken 5N1k yöntemi kullanılabilir. Bu yöntem sırasında sorulacak sorular şunlardır;

• İşin NE olduğu
• İşin NASIL olduğu
• İşin NE zaman yapıldğı
• İşin NEREDE yapıldığı
• İşin NEDEN yapıldığı ve
• İşin KİM tarafından yapıldığı

İş analizi; 5N1K yönteminin yanı sıra gözlem, anket, kayıt tutma ve mülakat gibi yöntemler ile de yapılabilmektedir. 5N1K yöntemi kullanırken şu soruları yöneltebilirsiniz; Örneğin: personel işi yaparken hangi yöntem ve teknikleri kullanıyor, personelin kullandığı araçlar, makineleri aletler neler hangi özeliklere yetkinliklere sahip, personelin yaptığı iş sonrasında çıktı olarak hizmet mi yoksa ürün mü ortaya konmakta, personelin yaptığı işin gerekleri nelerdir, personel yaptığı işin gereklerini yerine getirecek bilgi, beceri ve donamıma sahip mi gibi sorular yöneltilerek yöntem desteklenebilmektedir.

İş analizi her pozisyon için ayrı olarak yapılmalıdır. Yukarıda bahsedilen yöntemler kullanılırken işçinin iş başındaki davranışı, işçinin kendisi ya da amirine anket uygulaması yaparak veyahut işçi, işçinin amiri iş başında gözlemlenerek bilgi akışı sağlanabilir.

Her iş için ayrı analiz yapmak gerekmektedir. Bir işi birden fazla çalışan yapıyor ise bir çalışanı gözlemlemek/incelemek yeterli olacaktır.

Peki iş analizi kim tarafından yapılır? Elde edilen bulgular nasıl kullanılır?

İş analizi, iş analistleri tarafından ya da insan kaynakları departmanı çalışanları tarafından yapılır. Elde edilen bulgular ise personel seçimi ve iş gücü planlaması, performans değerleme ve ücret yönetimi belirsizlikten kaynaklanan sorunların azaltılması, iş ve araç gereç dizaynı, personel eğitimi, organizasyon şemasının oluşturulması alanlarında kullanılır.

İş analizi yöntemleri uygun bir plan oluşturmak ve bu planı uygulamaya koymak için kullanılmaktadır. Bu yöntemlere kısaca değinecek olursak;

MOST Analizi: “Misyon, hedefler, Stratejiler ve taktikleri detaylandırarak ve anlayarak işletmelerin sanayideki konumunu ve performansını arttırmaları için kendi yönlerini daha iyi ayarlamalarını sağlar. Bu analiz işteki zihninizi dağıtan şeyleri tanımlamanıza yardımcı olur”(PEM 360, 2021).

PESTLE Analizi: Bir işletmenin tüm dış kaynaklı engellere karşı işletmenin önlem almak için yeni bir pazara girerken ya da yeni bir işe atılmayı planlarken yaptığı engelleri tanımakta yardımcı olmaktadır. PESTLE analizi politik( uluslararası ilişkiler, hükümet politikaları vb.), sosyal (çevreye olan hassasiyet, toplumdaki etik değerler vb.), teknolojik (IT kullanımının yaygınlığı, girdi kaynakları, maliyet vb.), ekonomik(enflasyon değişim oranları faiz oranlar vb.) faktörler göz önüne alınmaktadır.

SWOT Analizi: Güçlü, zayıf yönleri ve fırsatlar ile tehditleri değerlendirmekte olabilecek/karşılaşılabilecek tehditleri tanımada karşılaşılan tehditin çözüme kavuşturabilmek için yol gösterici analizdir.

CATWOE Analizi: Sistemlerde ki problemleri analiz etmek için kullanılan analiz yöntemidir.

• Paylaş:
• Okunma Sayısı: 8360
• Beğen: