İnsan Kaynaklarının Değişimi: Endüstri 4.0

     Günümüzde hayatlarımızda en belirgin hissettiğimiz şey değişim. İnsan kaynakları değişimin kendisidir. Değişim insan kaynaklarında başlayıp tüm şirkete yayılır. Geleceğe baktığımızda değişime en kolay şekilde adapte olabilen işverenlerin kazanacağını biliyoruz. Teknolojinin gelişimi ve küreselleşme ile beraber Endüstri 4.0 çerçevesinde insan kaynaklarının şekillenip değiştiğini görmekteyiz.  Bu çerçeveden baktığımızda robot koordinatörlüğü gibi yeni mesleklerin ortaya çıkacağı, insansız çalışan karanlık fabrikaların oluşacağı, günümüz ofis ortamının kalmayacağı ve takım çalışması, ekip ruhu oluşturma, etkili takımlar kurma gibi günümüzün popüler birçok insan kaynakları kavramının yok olacağı düşünülmekte. Ayrıca uzmanlar mavi yakanın tamamen yok olarak yerini “Robot Yaka” kavramına bırakacağını belirtmekte.  En hayalî varsayım ise insan kaynaklarının isminin de değişerek “Robotik Kaynaklar Yönetimi” adını alacağı yönünde. Şuan içerisinde bulunduğumuz Endüstri 4.0’dan tam anlamıyla bahsetmeden önce bugüne kadar olan değişimlere yüzeysel bakmanın faydalı olacağını düşünüyorum.

      2011 yılı itibariyle Endüstri 4.0 sürecinde Almanya ve Bosch markasının liderlik rolü oynadığını söyleyebiliriz. Yeni oluşumun ekonomi, iş hayatı, sosyal ve teknoloji gibi alanlarda büyük değişimler yaptığı/yapacağı ve bu değişimlerin beraberinde fırsatları ve tehlikeleri getireceği bir gerçek. Yeni oluşumdan en çok etkilenenlerden biri de kuşkusuz insan kaynakları yapısı olacaktır. Öncelikle organizasyonlar bu yeni rekabet ortamının kazananı olmak istiyorsa, insan kaynakları departmanını stratejik partner olarak görmeli ve işletme için alınan her stratejik kararda insan kaynakları departmanı aktif rol oynamalıdır. İlerleyen süreçlerde İnsan Kaynakları departmanının stratejileri; “Kurumları ve süreçleri; donanımlı ve dijital teknolojilere hâkim insan kaynağı ile yönetmek” şeklinde geliştirilerek, küresel rekabet avantajına odaklanılacaktır.

Endüstri 4.0’ın önemli özelliklerinden biri de fiziksel ve teknolojik dünyayı birleştirmesi ve teknolojinin hayatımızın her yerinde yer almasıdır. 4.0’ın kalbi, sanal gerçekliğin en bilinen örneği olan Oyunlaştırma; eğitimden işe alıma kadar birçok fonksiyonda karşımıza çıkıyor. Günümüzde hâlihazırda gelişmiş işletmelerin Big Datalar ve yapay zekâlardan yararlandığını da bilmekteyiz. Günümüzden örnek vermek gerekirse; Google bünyesinde bulunan yapay zekâ şirketi “Deep Mind” tarafından yapılan yeni bir çalışmada, yapay zekâlara hayal gücü eklendiği, bu yeni kazandırılan özellikle yapay zekâ sistemlerinin, yapacakları hareketler üzerine düşünebilmeleri ve bu sayede muhakeme yeteneği edinmeleri anlamına geldiği belirtilmektedir. Amazon’un 2014 yılında başladığı yapay zekâ ile işe alım faaliyetlerini günümüzde tekrar uzmanlar nezdinde devam ettirmesi gibi olumsuz örnekler de bizim farklı açılardan insan kaynaklarının geleceğini yorumlamamıza yardımcı olacaktır.

İnsan Kaynakları için en önemli değişimlerden birisi uzmanların karanlık fabrikalarda özellikle mavi yakanın yaptığı tüm görevlerin robotlar tarafından yapılacağı öngörüsü. Bunun beraberinde günümüz ofis ortamını ortadan kaldıracağı, büyük işsizliklerin yaşanacağı, robot koordinatörlüğü gibi yeni mesleklerin ortaya çıkacağı beklenenler arasında. Türk bankacılık sektöründe bir ilk olarak Albaraka Türk Katılım Bankası bünyesinde 2018 yılında işe başlayan ilk robotun aynen bir insan gibi hatta ortalama bir çalışana göre 3 kat daha hızlı ve 7 gün 24 saat % 100 verimlilikle çalışarak hatasız olarak işlemleri gerçekleştirdiği görülmüştür. Ayrıca gelecekte mavi yakanın aksine beyaz yakanın önemi daha da artacak ve bu iki durum çalışma hayatında büyük değişimler oluşturacaktır. Artık şirketler çok sayıda çalışan yerine nitelikli çalışanı tercih etmekte. Pro-aktif çalışanlara verilen önemin artacağını, insan kaynaklarının, çalışanların motivasyonlarını arttırmak için büyük çaba sarf etmek zorunda kalacaklarını söylemek gerekir. Çalışan Deneyimi Uzmanı,  Aday Deneyimi Yöneticisi, Yetenek Kazanım Teknolojileri Seçme Başkanı gibi daha farklı insan kaynakları meslekleri popüler olacak ve beraberinde yeni görev tanımları da hayatlarımıza girecek gibi gözüküyor. Yeni ortaya çıkan bu meslekler ile öncelikle eğitim sistemlerinde farklılıklar yaratılmasının yanında sadece eğitim değil kuşkusuz tüm fonksiyonlar değişim gösterecektir.

    Bahsettiğim bu değişimler yeni bir işletme yapısı, çalışan profili ve insan kaynakları yapısı gerektirmektedir. Yazımın başında da dediğim gibi tekrar yineliyorum ki değişimi insan kaynakları başlatacak ve değişime ayak uydurabilen şirketler hayatta kalırken çok sayıda işveren markası bu rekabet ortamının kaybedeni olacaktır.

Sağlıkla kalın,

Merve TEMEL

YARARLANDIĞIM KAYNAKLAR;

• ŞENDOĞDU ASLAN A. (2020) , ENDÜSTRİ 4.0 DEVRİMİNDE ROBOTİK KAYNAKLAR YÖNETİMİ BAĞLAMINDA İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİNDE YENİ AÇILIMLARIN KAÇINILMAZLIĞI, İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 34 (1) , 163-177
• VRCHOTA J. and Mariková M. and  Rehor P. and ROLİNEK L. and Tousek R. (2019) , HUMAN RESOURCES READINESS FOR INDUSTRY 4.0, Journal of Open Innovation: Technology, Market, and Complexity, 6(3) , 1-20
• BAYRAKTAR O. And ATAÇ C. (2018) , THE EFFECTS OF INDUSTRY 4.0 ON HUMAN RESOURCES MANAGEMENT, ın book: Globalization, Institutions and Socio-Economic Performance , 337-360
• ASİLTÜRK A. (2018) , İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİNİN GELECEĞİ: İK 4.0, Journal of Awareness, 3(5) , 527-544

• Paylaş:
• Okunma Sayısı: 2312
• Beğen: