İŞVERENE BORÇLARIMIZ NELERDİR?

İşverene Borçlarımız Nelerdir

İŞVERENE BORÇLARIMIZ NELERDİR ?

İnsanların hayatlarını sürdürebilmeleri için çalışması gerekir. Çalışma hayatlarında çalıştıkları yer ile ilgili karşılıklı bir iş ilişki doğuyor. İş hayatının da günümüzde devam eden karışıklığını düşünürsek doğan bu ilişkinin hem işveren tarafına hem de çalışan tarafına borç yüklediğini düşünmek zor olmasa gerek. Bir iş ilişkisinin olabilmesi ve bunu resmi olarak yapılabilmesi için çalışan ile işveren arasında bir sözleşmenin olması gerekir. İş sözleşmesi, 4857 sayılı İş Kanunu’na göre bir çalışan ve bir işveren arasında kurulan iş ilişkisine dayalı ıslak imza altına alınması gereken bir sözleşmedir. Bu sözleşmeye göre çalışan iş görmeyi, işverenin ise bu işe karşılık ücret ödemeyi taahhüt eder.

İş sözleşmesi her iki tarafa da borç yükler. 4857 sayılı İş Kanunu’na göre iş sözleşmesi gerek çalışan gerek işveren açısından çeşitli borçlarını yerine getirmesini ister. Kısaca İşverenin çalışanına karşı borçları;

Ücret ödeme borcu
Çalışanın iş sağlığı ve güvenliği önlemlerini alma borcu
İşe uygun çalışan çalıştırma borcu
İş nedeniyle zarar gören çalışana ait alet, taşıt ve hayvanları tazmin borcu
Eşit davranma borcu
Çalışanın buluşlarından ötürü ödeme yapma borcu
Çalışanın kişiliğini gözetme borcu
Çalışanı cinsel ve psikolojik tacize karşı koruma borcu
Çalışanın kişisel verilerini koruma borcu

Yukarıda yazılanlar işverenin çalışanına karşı yerine getirmesi gereken borçlarıdır. Biz burada çalışanın işverenine karşı borçları üzerinde duracağız. Peki çalışanın işverenine karşı borçları nelerdir ?

A-) İŞ GÖRME BORCU

İş sözleşmesinin aslı unsuru olan borcudur. İş akdinin temelini oluşturur. Bu borç kendi içinde 2’ye ayrılır.

1-) Çalışanın işi bizzat yapma borcu: Çalışan kural olarak işi kendisi yapmak zorundadır. Başkasına devredemez. ( TBK Md. 396 ) Çalışanın yaptığı işin de bizzat işveren tarafından onaylanması gerekmektedir.

2-) Çalışanın işi özenle yapma borcu: Çalışan iş sözleşmesine göre belirlenip yapacağı işi özenle yapmak zorundadır. ( TBK Md. 396 ) çalışan bu borcunu yerine getirmesine rağmen zarar olmuşsa bu durumdan sorumlu değildir. Ancak çalışanın kusuru varsa, zarar çalışana tanzim edilebilir. Bu zarar çalışanın 30 günlük aylık maaşından fazla ise işveren haklı sebeple sözleşmeyi feshedebilir.

B -) SADAKAT BORCU

İş sözleşmesinin tamamında yer almayan sadakat borcu kişisel ilişkiden doğan bir borçtur. Burada çalışanın işverenin yararına olan davranışları yapması zararına olan davranışları yapmamasıdır.

C -) ÇALIŞANIN REKABET ETMEME BORCU

Sadakat borcunun bir nevi uzantı olan bir borçtur. İş sözleşmesi devam ettiği sürece bu durumun yaşanmaması gerekir. İş sözleşmesi bittikten sonra bu borç ortadan kalkar. Bu husus TBK Md. 444’de düzenlenmiştir. İşveren, İşyeri ve Müşterileri hakkında bilgisi olan çalışan işvereni önemli bir zarara uğratmaması gerekir. Ancak sözleşme bitiminden sonra rekabet etme durumunda çalışanın ekonomik geleceğini tehlikeye düşürmemelidir. Bu durumda TBK Md. 445’de detaylı olarak açıklanmıştır.

D-) İTAAT BORCU

Sözleşme gereği çalışan tarafından yerine getirmesi gereken iki talimata daha önce değinmiştik. Bunlar işin görülmesi ve yürütülmesi ile çalışanın işyerindeki davranışlarıydı. Bu talimatlara uyma borcu bağımsız bir borç olmayıp iş görme borcu içinde yer almaktadır. Çalışanların davranışlarına ilişkin uymama durumları ihlali anlamına gelir ve İşveren tarafından disiplin cezası uygulayabilir. Duruma göre sözleşme de feshedilebilir.

E-) DİSİPLİN BORCU

İşyerinde başarılı ve verimli çalışma yapılabilmesi işyerindeki disipline bağlıdır. Çalışan İşyerinin kurallarına uymak zorundadır. Bu kurallardan bazıları şöyle sıralanabilir. İşe zamanında gelip-gitmek, emir ve talimatlara uymak, içki, sigara, uyuşturucu gibi kötü alışkanlıkları yapmamak, çalışma arkadaşlarıyla uyumlu bir şekilde çalışmak gibi kurallar her yerde var olan kuralların bir kaçıdır. İşyerinin özel durumuna göre değişiklik gösteren bazı kurallarda; İşyerinin İç Yönetmeliğine, İş Sağlığı ve İş Güvenliği ile ilgili kurallar İş Sözleşmesi veya Toplu İş Sözleşmesine göre değişiklik gösterilebilir. Çalışan tüm kurallara uymak zorundadır.

İş hayatının sağlıklı bir şekilde olabilmesi için her iki tarafında sorumluluklarını yerine getirmesi gerekir. Bu yazımızda işverenin çalışanına ve çalışanında işverenine karşı borçlarını ele aldık. Gayemiz, öncelikle çalışanlar olmak üzere herkesin mutlu olması ve mutlu çalışmasıdır.

Esen kalın…