İşçinin Haklı Nedenle Derhal Fesih Hakkı

İşçinin Haklı Nedenle Derhal Fesih Hakkı

İŞÇİNİN HAKLI NEDENLE DERHAL FESİH HAKKI

İşçinin haklı neden ile fesih hakkı İş Kanununun 24. maddesinde düzenelenmiştir. (İşverenin haklı neden ile derhal fesih hakkı ise İş Kanununun 25. maddesince düzenlemiştir.)

İşçi 24.madde kapsamında iş akdini haklı nedenle ihbar süresi olmadan derhal fesih edebilir ve kıdem tazminatını almaya hak kazanır.

İşçi süreli ya da süresiz iş akdini 24.madde kapsamınca şartları uyduğu sürece fesih edebilir. “İlgili maddede belirtilen koşulların gerçekleşmesi işçinin tek başına sözleşmeyi feshetmesi için yeterli olmayıp, işçinin feshi işverene ayrıca bildirmesi de gerekmektedir”.

Bu maddeler üç başlık altında toplanmıştır.

I) Sağlık Sebepleri

Sağlık sorunları sağlık kurullarınca tespit edilmesi ile geçerli sayılacaktır. Yargıtay kararları doğrultusunda; işçinin çalışma koşulları, yaşı, hizmet süresi, işyerinin özellikleri bir bütün halinde göz önünde bulundurularak, işçinin çalışmasına engel olacak bir sağlık sorununun tespiti tam teşekküllü Devlet Hastanelerinde veya Adli Tıp ve Üniversite Hastanelerinde heyet raporu kararınca belirlenir.

24. maddenin birinci fıkrası A bendini ele alacak olursak;  İş sözleşmesinin konusu olan işin yapılması işin niteliğinden doğan bir sebeple işçinin sağlığı veya yaşayışı için tehlikeli olursa.

24. maddenin birinci fıkrası A bendinde bahsi geçen tehlikeli olma durumu işçinin sağlığına ve yaşamına yönelik bir tehlikeden söz etmektedir. Ölümcül bir tehlike durumu olarak değerlendirilmemektedir.

Sağlık sebepleri başlığının bendlerini daha detaylı incelemek için mevzuatta yer alan bölümü için tıklayınız.

II) Ahlak Ve İyi Niyet Kurallarına Uymayan Haller Ve Benzerleri

İşveren tarafından işçiye iş akdinin yapıldığı sırada sözleşmenin önemli hususlarından birinde yanıltıcı bilgi vermiş olması ya da sözler vermesi işçiyi yanıltmış ise; işçi iş akdini haklı neden ile fesih edebilir.

Bir diğer husus ise işveren tarafından işçinin şeref ve namusuna dokunacak seviyeye gelmiş ya da seviyede hakaret etmek, küfür etmek gibi davranışlardır. Yapıcı eleştiriler (çalışanın performansı, uygunsuzluk halleri gibi konular hakkında) şeref ve namusa dokunacak hassasiyette değillerdir. Hakaret veya şeref ve namusa dokunacak durum olarak ele alınmaz bu süreçte işçiye iş akdini haklı neden ile fesih hakkı doğmaz.

İşveren işçinin ya da ailesinden birine karşı tehdit edici bir durumda bulunursa yahut kanuna karşı işleyişte bulunmalarına yol açar bu hususta özendirici, kışkırtıcı davranışlar sergiler ise bu durumlara ek olarak işçi ya da aile üyelerinden herhangi birine sonuçlarının hapis getireceği bir davranışta bulunursa işçi sözleşmesini haklı neden ile sonlandırabilir.

İşçi bir başka işçi ya da üçüncü şahıslar tarafından cinsel tacize maruz kalırsa ve bu durumu işverene aktarılır, işveren tarafından bir müdahalede bulunulmaz ise iş sözleşmesi dehal haklı neden ile fesih edilir.

Ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzerleri başlığının bendlerini daha detaylı incelemek için mevzuatta yer alan bölümü için tıklayınız.

III) Zorlayıcı Sebepler

İşçinin çalıştığı kurumda bir haftadan fazla süre ile işin durmasını gerektirecek sebeplerin ortaya çıkması. İşin durması hususunda zorlayıcı sebepler ortaya çıktığında işveren bir haftalık sürede işçiye yarım günlük ücretini ödemek zorundadır.

 İşçinin Derhal Haklı Nedenle Fesih Hakkını Kullanma Süresi

“İş Kanunu 26. madde çerçevesinde işverenin bu çeşit davranışlarda bulunduğunun işçi tarafından öğrenilmesinden itibaren 6 gün ve her halükârda fiilin gerçekleşmesinden itibaren bir (1) yıl içerisinde işçiye 24. maddede tanınmış haklı fesih imkânını kullanmalıdır. Ancak, işçinin olayda maddi çıkar sağlaması durumunda bir (1) yıllık süre uygulanmaz. İşçi tarafından belirtilen sürelerde iş sözleşmesi feshedilmez ise, haksız fesih söz konusu olur. Burada belirtilen süre zamanaşımı değil hak düşürücü süredir; bu sebeple hâkim bu süreyi resen dikkate alır.”